|
|
|
NERO Projecten H11 raket H11d
vlucht |
 |
Verslag H11e
lanceerpoging |
|
|
|
Voor het eerst
sinds beginjaren tachtig is een motor in de lanceertoren ontploft,
waardoor de lanceerrail schade opliep. |
|
|
|
1. |
Inleiding [Top] [Inhoud] |
|
|
|
Ondanks problemen met een kapotte RDAS, is
het toch gelukt om de H11e op tijd lanceer klaar in de lanceerrail te
krijgen. Op het laatste moment werd een nieuwe print besteld en op het lanceerterrein nog
gemonteerd. Niets leek een succesvolle vijfde vlucht van de H11 in de
weg te staan. Zelfs het aftellen ging probleemloos. Maar toen... met
letterlijk en figuurlijk een donderslag bij heldere hemel ontplofte de Thrust-motor in de toren. De H11e werd ongeveer 4 meter opgetild en kwam
verder op in het zand terecht. De rook trok langzaam weg...
Sinds begin 1980 is er bij de NERO geen
motor meer in de toren ontploft. Dezelfde motor en casing hebben vier
maal eerder succesvol gefunctioneerd en zijn ook met succes statisch
getest. Alle brokstukken zijn (tot op honderd meter ver) teruggevonden.
Zowel de H11 als de lanceerrail hebben schade opgelopen. Naar het zich
laat aanzien is deze schade redelijk beperkt van omvang. De onderste
geleiderail zal geheel vervangen moeten worden, de onderste truss is
weliswaar beschadigd, maar nog wel bruikbaar.
|
|
|

4 MB |
De ontploffing van de H11e |
|
|
2. |
Oorzaak achterhaald [Top] [Inhoud] |
|
|
|
Met uitgebreide analyses hebben de meest
waarschijnlijke oorzaak voor het falen van de Thrust-motor achterhaald. De
belangrijkste vraag was of de motordruk hoger dan nominaal (70 bar) is
geweest, dan wel of de buis niet sterk genoeg is geweest. Allereerst zijn de
beschikbare video-opnamen geanalyseerd. Op basis van deze video-opnamen,
bleek dat de ontsteeksequence normaal heeft gefunctioneerd.
Vervolgens hebben we onderzoek gedaan naar
het gebruikte brandstofblok en de wijze van opslag. Dit kon worden
achterhaald doordat (gelukkig) twee brandstofblokken waren gemaakt en
opgeslagen. Bij een nadere inspectie van dit tweede brandstofblok bleek dat
de gehele buitenzijde haar mechanische sterkte was verloren. Hoewel
luchtdicht afgesloten, zijn de bewaarcondities van het brandstofblok dus
niet toereikend geweest. Daarmee is de Thrust-motor hoogstwaarschijnlijk
ontploft door een sterke vergroting van het brandoppervlak als gevolg van
verlies aan mechanische sterkte. Berekeningen hebben aangetoond dat de druk
binnen milliseconden enorm kan oplopen. Vervolgens is de buis (gelukkig)
bezweken op het zwakste punt: daar waar de geleidelugs op de motorbuis waren
bevestigd.
Om hier helemaal zeker van te zijn, is een waterdrukproef gehouden, waarbij
de motorbuis van de Thrustmotor met waterdruk is belast tot tweemaal de
werkdruk (130 bar). Op basis van de vervorming van de motorbuis
bij deze druk, is gebleken dat de motorbuis een nominale vervorming liet
zien en dus niet verzwakt was. |
|
|
3. |
Conclusie en samenvatting [Top] [Inhoud] |
|
|
|
Duidelijk is geworden dat de slechte
opslagcondities de belangrijkste oorzaak zijn geweest. Om dit in de toekomst
te voorkomen streven we er naar om de stuwstofblokken korter van te voren te
maken. Ook is de
sponsoring een vacuümmachine in gang gezet, zodat de brandstof voortaan
onder een verlaagde luchtdruk verpakt en bewaard kan worden. Ook is er inmiddels een
stikstoftank ontworpen en gebouwd, waarin we de brandstuf onder een lichte
overdruk in een stikstofatmosfeer kunnen opslaan.
Hoewel het gebeuren ook door ons als een teleurstelling is ervaren, weten we
dat je fouten niet altijd kunt voorkomen. Wel streven we er naar om optimaal
van onze fouten te leren en hebben - naar onze overtuiging - alles gedaan
wat mogelijk is om een herhaling te voorkomen. Het blijft per slot van
rekening experimentele raketbouw. |
|
|
|
|